การใช้ เข่า ในศิลปะ มวยไทย ( Muay Thai )
ศิลปะ มวยไทย กับการใช้ เข่า ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ เฉพาะตัว โดยการใช้เข่า นั้นมีหลากหลายกระบวนท่าด้วยกัน วันนี้ จะพาเพื่อน ๆ มารู้จัก กับกระบวนท่าเหล่านั้นกัน
ศิลปะมวยไทย กับการใช้เข่า
เข่า นั้นเป็นอวัยวะ ที่มีข้อต่อ ระหว่างกระดูกขาส่วนบนกับกระดูกขาส่วนล่าง อันมีกระดูกสะบ้า ซึ่งแข็งนูนและกลม เป็นตัวกลางระหว่าง กระดูกทั้งสองส่วน โดยมีเอ็น พังผืด และกล้ามเนื้อ ยึดติดไว้อย่างหนาแน่น บริเวณต้นขา มีกล้ามเนื้อมัดใหญ่ และแข็งแรงมากอยู่หลายมัด เมื่อพับเข่า รวมกับขาส่วนล่าง ซึ่งมีกล้ามเนื้อน่องอยู่ จึงทำให้เข่าที่ตีออกไป หนักหน่วงมีพลังยิ่ง
แต่เข่า เป็นอาวุธสั้น รองจาก เตะ จึงใช้ได้ผลดีในระยะประชิด เช่น เข่าคลุกวงใน กอดปล้ำ ตีเข่า โยนเข่า และแทงเข่า เป็นต้น ส่วนเป้าหมาย คือ ท้อง หน้าอก ซี่โครงข้างลำตัว อวัยวะเพศ ทวารหนัก และต้นขา หากตีสูง ขึ้นไปอีก เป็นบริเวณต้นแขน ปลายคาง ใบหน้า และ ศีรษะ
การใช้เข่า สามารถแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ
1. การใช้เข่าโดยไม่ต้องใช้มือ หรือ แขน เกาะยึดดึง หรือกระชากคู่ต่อสู้
2. การใช้เช่าโดยใช้มือ หรือแขนเกาะยึดดึง หรือกระชากคู่ต่อสู้
โดยการใช้เข่า ถ้าแบ่งตามลักษณะ วิถีทางของเข่า ที่ออกจากแหล่ง ไปสู่เป้าหมายแล้ว มีหลายอย่าง เช่น เข่าตรง เข่าเฉียง เข่าตัด เข่าโค้ง และเข่าลอย เข่าแต่ละอย่าง มีวิธีการทำต่าง ๆ กัน ออกไปและจังหวะหรือโอกาส ที่จะใช้แตกต่างกันออกไป
เรามาดูกันดีกว่าค่ะ ว่า การตีเข่า นั้นเรียกว่าอะไรบ้าง ?
● เข่าเฉียง หมายถึง การตีเข่าที่มีวิถีทางการตีเฉียงขึ้น ตีจากจุดที่เข่าอยู่ไปจนถีงจุดที่เข่าปะทะเป้าหมาย ที่เข่าช้ายก็จะเฉียงมากระทบเป้าหมายทางขวา ถ้าตีเข่าขวาก็จะเฉียงมากระทบเป้าหมายทางด้านซ้าย ถ้าคู่ต่อสู้เดินเข้ามาตรง ๆ เข่าเฉียงจะถูกเป้าหมายบริเวณ ต้นขา และลำตัวด้านข้าง นอกจากจะใช้การกระชาก ผลัก ฉุด เตะ กอด ปล้ำ ให้คู่ต่อสู้เสียหลักแล้ว จึงสามารถตีเข่าเฉียงเข้าบริเวณท้อง, หน้าอก, ปลายคาง และ ใบหน้าได้ เมื่อมีการโน้มคอ นั้นมักจะเหวี่ยงคู่ต่อสู้ไปทางด้านหนึ่ง จึงสามารถตีคู่ต่อสู้ไปทางด้านใดด้านหนึ่ง จะสามารถตีเข่าเฉียงได้ถนัด การเหวี่ยงนั้นจะต้องเหวี่ยงให้ทิศทางของคู่ต่อสู้เข้ามาสวนทางกับทิศทางของเข่าเฉียงที่ตีขึ้นไป จึงจะได้ผลดี
● เข่าขวาตรง หรือจังหวะเกาะ กอด ปล้ำ รัดเอว และกระชากตี การเกาะยึด ปล้ำ รัดเอว และกระชากตีทำให้การตีเข่ามีประสิทธิภาพรุนแรง และหนักหน่วงมากกว่าการตีเข่านำ เพราะว่า เป็นเข่าที่ ถนัดที่สุด การกอดปล้ำเหล่านี้ จะต้องทำด้วยความแข็งแรงเหนียวแน่นรัดกุม เก็บคางให้มิดชิดแนบลำตัว ไหล่กดข้อศอกและแขนให้ชิดกัน จะทำ การตีเข่าได้ผลดี และปลอดภัยยิ่งขึ้นเป้าหมายของการตีเข่าตามก็คล้ายกับเข่านำ คือตั้งแต่ต้นขา ทวารหนัก อวัยวะเพศ ท้อง หน้าอก ข้างลำตัว คางและใบหน้า
● เข่าตรงตีตาม โอกาสที่เราจะใช้เข่าตรงตีตาม นั่นคือ จังหวะที่คู่ต่อสู้จะ เข้ามาต่อยหรือฟันศอก จะต้องหลบหลีก ปิดป้องหมัดคู่ต่อสู้ให้ดี จังหวะที่คู่ต่อสู้ถลำเข้ามาโดยไม่ระวังต้ว และจังหวะที่คู่ต่อสู้ยืนปักหล้กอยู่ไม่ระวัง ตัวก็ตีเข่าตรงตามได้ นอกจากนี้ใน จังหวะที่มีการปัดให้คู่ต่อสู้ถลำไป ทางขวาหรือช้ายแล้วตี
● เข่าตรงตีนำ จากท่าจดมวยเหลี่ยมขวา น้ำหนักตัวจะอยู่ที่เท้าขวา ซึ่งเป็นเท้าหลัง ให้ถ่ายน้ำหนักตัวมาที่เท้าหน้า คือเท้าช้ายพร้อมกับ วางเท้าลงยันพื้น กระตุกเข่าตีขึ๋นตรงๆ พร้อมกับถ่ายนํ้าหนักตัวให้มาอยู่ เท้าขวา น้ำหนักตัวจะไปรวมกันที่ปลายเข่าที่ตีขึ๋นไป เพราะฉะนั้น การเกร็งกล้ามเนื้อท้องที่ดึงพับเข่าและลำตัวเข้าสวนทางกัน หากเป็นไปอย่างฉับพลันได้จังหวะ ลัมพันธ์กัน มุมของเข่าที่ตีออกไปจะล้ำไปข้างหน้าตรง ๆ เหมาะสำหรับตีเข่าตรงในระยะประชิด กอด ปล้ำ และการกระชากตี
● เขาตัด เป็นเข่าที่มีทิศทางในการตีเข่าผ่านจากขวาไปซ้ายหรือซ้ายไปขวา ให้ขนานกับพื้นให้ส่วนของหัวเข่าปะทะเป้าหมาย ส่วนของเข่า ขา และ ปลายเท้าเป็นเส้นตรงขนานพื้น
● เขาลอย เป็นการกระโดดโยนเข่าขึ้นไปตรงๆ เป้าหมายที่ปลายคาง หรือหน้าอกของคู่ต่อสู้
● เข่าโค้ง เป็นเข่าที่ผู้ใช้จะต้องบิดสะโพกคว่ำลง ให้ทิศทางของเข่าลอยโค้งจากบนลงปะทะเป้าหมาย เพื่อให้ปลายเท้าเหยียดเป็นเส้นตรงกับขาและเข่า
● เข่าโหน เป็นเข่าที่อาศัยการใช้ มือ หรือ ใช้แขน เกาะโหนคอ โหนไหล่ หรือว่า โหนเหนี่ยวศีรษะคู่ต่อสู้ลดลงมา พร้อมกับตีเข่าสวนขึ้นไป
● เข่ากระโดเหยียบ เป็นการตีเข่าที่อาศัยการใช้เท้าอีกเท้าหนึ่ง เหยียบคู่ต่อสู้แล้วกระโดดเข่า ไปเข้าบริเวณศีรษะ ขมับ คอ ใบหน้า ปลายคาง หน้าอก ท้องและชายโครง การเหยียบอาจจะเหยียบหน้าแข้ง เข่า ต้นขา ก็ได้
จากที่กล่าวมา เหล่านี้ คือ ศิลปะ มวยไทย ( Muay Thai ) ที่ใช้เข่าได้อย่างมีอานุภาพรุนแรง และที่สำคัญเพื่อน ๆ สามารถฝึกเองที่บ้านได้อีกด้วยค่ะ รับรองว่า ออกกำลังเรียกเหงื่อได้ดีเลยค่ะ
อ่านบทความเพิ่มเติม
นวม สำหรับใช้ในกีฬา มวยไทย ( Muay Thai ) มีอะไรบ้าง ?
อยากเริ่มฝึกต่อย มวยไทย ควรเริ่มต้นยังไง?
